Eskilerde Renkler

Tarihte amblem ve renkler, daha mı önemliydi?

Bu soru, galiba daha da renklenmiş, belki biraz daha yorucu hale gelmeye başlamış günümüzde sorulacak soru gibi görülmüyor olabilir. Ama sanılandan farklı olarak, Antik zamanlarda renkler çok önemliydi.

Genel yanılgı olarak, Antik yapıların, Anadolu ve Avrupa’da beyaz, Kuzey Afrika’da sarımtırak tonlarda olduğu sanılır. Ama bunun yanlış olduğu kısa bir süre önce ortaya çıktı. Özellikle her uygarlığın özel bir rengi sembolü var. Bu artık daha iyi biliniyor. Roma’nın kurdu, Mısır’ın kartalı, Perslerin aslanı bilinen simgelerden olsa da, bu tanımlamayı renklerle de ortaya koydukları kesin. Özellikle Roma’nın kırmızı ve altın renginden oluşan bayrakları, Mısır’ın ise mavi ve altın rengini kullanımı, sürekli karşı karşıya gelen bu iki Antik uygarlığın arasında enteresan bir kombinasyona dönüştüğünü gösteriyor.

Peki, Nasıl Boyuyorlardı?

Kök boyası, çeşitli bitkiler kullanıldığı herkesin aklına gelebilir, ama özellikle Roma ve Yunan heykellerindeki boyama tekniğini şu yazı oldukça iyi anlatmış:

“Tablolar için de kullanılan bir ışık tutma tekniği ile fırça darbeleri ve yüzeydeki farklılıklar görülebiliyor. Aynı teknik heykellere uygulandığında, farklı renkler farklı oranlarda solduğu için ve bazen alt katmanlardaki boyalar üsttekiler tarafından daha fazla korunduğu için, detaylı örüntüler görülebiliyor. 

Başka bir teknik ise ultraviyole ışığın kullanılması. Organik bileşenlerin florasan ışık gibi parlamasını sağlayan ultraviyole ışınları, heykellerin üzerinde kalmış çok az miktardaki pigmentlerin parlamasını sağlayabiliyor. Bu teknikler ile desenler belli olsa da, heykellerinhangi renklere boyanmış olduğu sorusu da önem taşıyor.

Yıllar renkleri soldursa da, renkleri oluşturmak için kullanılan bitki ve hayvanlardan veya taş ve kabuklardan elde edilen pigmentlerin hikayesi yine ışık yardımıyla bulunabiliyor. Kızılötesi ve X ışınları sayesinde boyaların hangi maddelerden oluşturulduğu ve böylece aşağı yukarı ne renk oldukları çözülüyor. Bu bilgi, hangi dalgaboylarının ne kadar emildiği gözlemine dayanıyor.

İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde İskender Lahdi adlı çarpıcı ve önemli bir eser var.

Bu bilgi Antik Yunan'ı hayal edişimizi tamamen değiştirebilir. Heykel ve tapınaklar bir yana, o zamanda yaşamış insanların bile genelde beyaz giyindiğini düşünüyorduk. O dönemi konu alan film ve dizileri gözünüzün önüne getirirseniz beyazın hayalimizdeki Antik Yunan'daki hakimiyetini fark edeceksiniz.”

Not: Fotoğrafta görünen lahit üzeri kabartmanın şu anki hali beyazdır. Konuyu anlatması için uygulama yapılmıştır. 

Kaynak: Antik Yunan Heykelleri Renkliymiş!